Header Ads

Το μυαλό δεν είναι δοχείο που πρέπει να το γεμίσουμε,
αλλά φωτιά που πρέπει να την ανάψουμε.

Πλούταρχος

Σχέση Γλωσσολογίας και Διδακτικής της Γλώσσας


Η έντονη αντιπαράθεση που ξέσπασε στις μέρες μας σχετικά με το «νέο σχολικό εγχειρίδιο γραμματικής για το δημοτικό σχολείο, με τον τίτλο «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού » (Φιλιππάκη – Warburton, κ. άλ., 2011), αναδεικνύει τη στρεβλή κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στη διδασκαλία της γλώσσας και εγείρει ερωτήματα που θέτουν σε αμφισβήτηση την «αυτονόητη» μέχρι σήμερα στον ελληνικό χώρο πλήρη και αποκλειστική αρμοδιότητα της Γλωσσολογίας στη διδασκαλία της γλώσσας.
Πέρα από το περιεχόμενο της αντιπαράθεσης, το οποίο αξίζει κανείς να δει με μια νηφάλια ματιά, θεωρούμε ότι υποβόσκουσα αιτία της είναι προφανώς η διαμάχη περί αρμοδιότητας στη διδασκαλία της γλώσσας. Από τη μια πλευρά, την πλευρά της εκπαιδευτικού κας Μ. Χρυσού, δημοσιεύθηκαν απόψεις, που ανεξαρτήτως της επιστημονικής εγκυρότητάς τους, έθεσαν ερωτήματα αρμοδιότητας, όπως: «Οι δάσκαλοι τελικά καλούνται να «μορφώσουν» Έλληνες; Με ποια γλώσσα; Με ποια γραμματική;» . Από την άλλη πλευρά της αντιπαράθεσης, 140 γλωσσολόγοι αισθάνθηκαν την ανάγκη να απαντήσουν ως παρατεταγμένο σώμα προτάσσοντας την αρμοδιότητά τους, όπως αυτοί την εννοούν, δηλώνοντας ενυπογράφως τα εξής: «Οι γλωσσολόγοι, επιστημονικά ειδικότεροι και αρμοδιότεροι για τα ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης…», «Αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν μια εκπαιδευτικός …να αμφισβητεί την εγκυρότητα ενός διδακτικού εγχειριδίου, που έχει εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και αποτελεί έργο ειδικών επιστημόνων και το οποίο, ως δασκάλα, καλείται να διδάξει.», «Ζητάμε, όπως γίνεται σε κάθε πολιτισμένη χώρα, η κρίση ενός επιστημονικού έργου ή μιας επιστημονικής άποψης ή ενός επιστημονικού ζητήματος να γίνεται με βάση τεκμηριωμένες μεθόδους και αληθή επιχειρήματα από τους ειδικούς στην οικεία επιστήμη. Έτσι λοιπόν, όπως για μια ασθένεια συμβουλευόμαστε τον «γιατρό», για τον σεισμό τον «σεισμολόγο», για ένα νομικό ζήτημα τον «δικηγόρο», για μια γεωργική καλλιέργεια τον «γεωπόνο», για ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης, παρά το γλωσσικό μας αισθητήριο, είναι σκόπιμο να συμβουλευόμαστε τον «γλωσσολόγο»».
Οι παραπάνω δηλώσεις και θέσεις πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης, γιατί πιστοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τις απόψεις που επικρατούν στη χώρα μας σχετικά με τη Διδακτική της Γλώσσας και τη σχέση της με τη Γλωσσολογία. Το ζήτημα των σχέσεων Γλωσσολογίας και Διδακτικής της Γλώσσας απασχολεί τον επιστημονικό κόσμο στο εξωτερικό πάρα πολλά χρόνια. Ωστόσο, στην Ελλάδα, υπήρξε μια σιωπηρή ανοχή μέχρι σήμερα στη διευρυνόμενη συνεχώς επιρροή και εισροή γλωσσολόγων στα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και στις Φιλοσοφικές Σχολές. Σε συνδυασμό δε με την έλλειψη ισχυρής αντίδρασης εκ μέρους των Επιστημών Αγωγής και της Παιδαγωγικής φτάσαμε σε σημείο να θεωρείται αυτονόητο ότι: -η Διδακτική της γλώσσας είναι επιστημονικός κλάδος της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, που παρά τις προσπάθειες ανεξαρτητοποίησής της, ως επιστήμη ασκείται μόνο από γλωσσολόγους, -η Διδακτική της Γλώσσας, ως γνωστικό αντικείμενο στα περισσότερα Παιδαγωγικά Τμήματα και τις Φιλοσοφικές Σχολές, πρέπει να ανατίθεται αποκλειστικά σε γλωσσολόγους, -οι συγγραφείς των σχολικών εγχειριδίων για τη γλωσσική διδασκαλία πρέπει να είναι αποκλειστικά γλωσσολόγοι και όσοι έχουν εισχωρήσει στον επιστημονικό τους χώρο μέσω ενός μεταπτυχιακού ή διδακτορικού στη γλωσσολογία, -η διδασκαλία της γλώσσας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί αρμοδιότητα των γλωσσολόγων , -οι δάσκαλοι και οι φιλόλογοι της πράξης είναι «εκτελεστικά – διδακτικά όργανα» χωρίς λόγο στη φιλοσοφία, στο περιεχόμενο και στα σχολικά εγχειρίδια της γλωσσικής εκπαίδευσης, -κ.ά.
Ίσως, λοιπόν, είναι καιρός τα αυτονόητα να τεθούν στη βάσανο της επιστημονικής συζήτησης. Γι’ αυτό, σε μια προσπάθεια να θέσουμε το ζήτημα των σχέσεων Γλωσσολογίας και Διδακτικής της Γλώσσας, θα προσπαθήσουμε να δούμε τα ερωτήματα που αναφύονται από την αντιπαράθεση αυτή και το πώς σχετίζονται με τη στρεβλή κατάσταση που επικρατεί στη διδασκαλία της γλώσσας. Πρώτα όμως θα παρουσιάσουμε λίγα στοιχεία για τις σχέσεις Γλωσσολογίας και Διδακτικής της Γλώσσας................(Μπορείτε να διαβάσετε όλο το κείμενο αναρτημένο στο Wikipedia) ή να δείτε το πλήρες άρθρο του κειμένου εδώ).
Εικόνες θέματος από A330Pilot. Από το Blogger.